Son aylarda yumurta fiyatları hızla yükselerek tüketicileri zor durumda bıraktı. Üretimdeki yüzde 10’luk azalma ve Amerika başta olmak üzere ihracata yönelik artan talep fiyatları üç katına çıkardı. Yumurta üreticileri, mevcut durumun hem iç piyasayı hem de sektörü olumsuz etkilediğini belirtiyor.
Üretimdeki azalma fiyatları yükseltti
Türkiye’de yumurta üretimi yaklaşık dört ay önce yüzde 10 oranında azaldı. Bu dönemde yumurta fiyatları 60-70 TL seviyelerindeyken, üretimdeki düşüş nedeniyle kısa sürede 90-100 TL seviyelerine yükseldi. Sektör temsilcileri, fiyatların belirli bir seviyede sabit kalmasını bekliyordu ancak küresel pazarda yaşanan gelişmeler bu öngörüyü değiştirdi. Özellikle son bir ay içinde Amerika’da ortaya çıkan kuş gribi vakaları nedeniyle artan talep, fiyatları daha da yukarı çekti.
ABD ve Avrupa’dan gelen talep fiyatları tetikledi. Yumurta toptancısı Sedat Sezer, fiyat artışlarının nedenlerini şu sözlerle açıkladı:
“3-4 ay öncesine dönersek, Türkiye’de yumurta üretimi yaklaşık yüzde 10 oranında azaldı. O dönemde fiyatlar 60-70 TL civarındayken bir anda 90-100 TL seviyelerine yükseldi. Ancak özellikle son bir ayda Amerika’da yaşanan kuş gribi vakalarıyla birlikte yumurtaya olan talep daha da arttı. Türkiye’den ABD’ye yapılacak ihracat haberleri yayılınca fiyatlar 100 TL’den 160-170 TL’ye kadar çıktı. Talep arttıkça her ay yumurta fiyatları 10-15 TL daha yükseldi.”
Sezer, Amerika’nın yumurta ihtiyacını karşılamak için Türkiye’den yüksek fiyatlarla alım yapmayı kabul ettiğini ve ithalat vergisini de göze aldığını belirtti. Türkiye’de üretilen yumurtaların büyük bir kısmı ihracata yönlendirilince, iç piyasada fiyatlar daha da yükseldi ve şu anda 180-190, hatta bazı yerlerde 200 TL seviyelerine ulaştı.
Kâr Sabit Kaldı, tüketici zorlanıyor
Sezer, artan fiyatların üreticilere ekstra bir kazanç sağlamadığını ifade etti:
“Şu anki kâr oranımız, yumurta fiyatı 70-80 TL iken de yüzde 7-8 seviyelerindeydi, şu anda da aynı seviyede devam ediyor. Aslında bizim için de değişen bir durum yok. 60-70 TL iken de aynı kârı elde ediyorduk, şu an 180 TL civarındayken de aynı. Ancak vatandaşın alım gücü ciddi şekilde düştü. Marketlere gittiğimizde işletme sahipleri de bize sitem ediyor. Onlar da haklı; örneğin, ayda 2-3 koli yumurta alan bir aile, şu anda ancak bir koli alabiliyor. Gerçekten de 200 TL bir koli yumurta için çok yüksek bir fiyat.”
Marketlerde ve toptan satışlarda fiyatlar
Şu anda toptan yumurta fiyatları 170 TL civarında olup, marketlerde genellikle 10 TL farkla 180-190 TL seviyelerinde satılıyor. Hava sıcaklıklarının artmasıyla yumurtaların raf ömrü kısalacağı için talebin bir miktar azalması bekleniyor. Ancak şu anki en büyük etken ihracat odaklı satışlar.
Sezer, Amerika’nın yanı sıra Avrupa ülkeleri ve özellikle Mısır’dan gelen taleplerin de fiyatların yüksek seyretmesine neden olduğunu belirterek, “Bu ülkelerden gelen talebin azalması durumunda, iç piyasada fiyatların bir miktar düşmesi beklenebilir.” dedi.
Üretime Destek Verilmezse Fiyatlar Düşmeyecek
Uzmanlar, ihracat politikalarının dengelenmesi ve iç üretime yönelik teşviklerin artırılması gerektiğini savunuyor. Üretimin desteklenmemesi halinde fiyatların önümüzdeki aylarda da yüksek seviyelerde kalmaya devam edeceği öngörülüyor.
