Siirt Üniversitesi Yapı İşleri Daire Başkanı Tekin Öztemiz, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası, dayanıklı bina yapımında kullanılan perde beton ve tünel kalıp sistemlerinin önemine işaret etti. Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de, binaların depreme dayanıklı olması büyük önem taşıyor. Bu kapsamda, yeni yapılarda kullanılan perde beton yöntemi depreme karşı binayı etkili bir şekilde koruyor.
Depremi göğüsleyen diğer yapının kolonlar olduğunu ancak kolonların beton perde duvarına göre daha kolay hasar alabildiğine dikkat çeken Öztemiz, bu yüzden deprem anında yatay kuvveti kesen perde betonlardan yararlanmak gerektiğini kaydetti.
Deprem perdelerinin kolonlardan farklı olduğunu ifade eden Öztemiz, “Kısa kenarı uzun kenarına oranla 6 kat daha fazla olduğunda ona ‘deprem perdesi’ denir. Ona göre projelendirilir ve donatısı ona göre yapılır. Uç bölgelerine kolon şeklinde demirler konur. Ortalarına da perde şeklinde donatılar yerleştirilir.” dedi.
Özellikle birinci derece deprem bölgelerinde deprem perdesinin kullanıldığına dikkat çeken Öztemiz, “Yüksekliği 21 metreyi, 7 katı geçen binalarda perde betonun çerçeveli sistemle kullanılmasının büyük katkı sağlayacağı hem bilim adamları hem de yapılan hesaplamalarda ortaya çıkmaktadır. Deprem perdeleri kullanıldığında depreme karşı Süneklik, Rijitlik (Gevreklik ve Esneklik) sağlamakta ve binanın göçmesini engellemektedir. Deprem enerjisini yüzde 30 oranında absürtte ederek binanın yıkılmasını önlemektedir.” bilgisini paylaştı.
Perde beton binaya yerleştirilirken özellikle binanın dış cephelerine konması gerektiğine dikkat çeken Öztemiz, “Sadece orta merkeze konması doğru değildir. Şu anda Siirt’te de yapsat firmalarının yapmış olduğu binalarda çerçeve sistemi yapıp sadece asansör kısımlarını perde şeklinde yapıyorlar, bu doğru değil. Siirt’in birinci derece deprem bölgesi ve 12 katlı binaların olması hasebiyle deprem perdelerinin binaların dış cephelerine, x ve y doğrultularına konularak rijitlik kütle merkezinin çakışması sağlanarak eksantrikliğin önlenmesi gerekmektedir. Aksi halde kullanılacak beton perdenin faydası olmayacağı ek kuvvetler oluşturarak binaya daha fazla yük getirecektir.” uyarısında bulundu.
Binalarda perde beton kullanımının yüzde 2 veya yüzde 5 civarında ek bir maliyet getireceğini ifade eden Öztemiz, “Binanın deprem karşısındaki süneklik ve davranışına büyük katkı sağlayacaktır. TOKİ konutlarının yıkılmayışının en büyük nedeni kullanılan tünel kalıp sistemi dediğimiz iç duvarların ve dış duvarların perde şeklinde inşa edilmesinden kaynaklanıyor. Bu şekilde yapılan binalar depreme karşı daha dirençli davranacaklardır.” dedi.
Su/çimento oranı ne kadar düşük olursa mukavemet o kadar yüksek olacağına dikkat çeken Öztemiz, “Usta, müteahhitlerin ve mühendislerin özellikle betonu yerleşirken slumpi yüksek olmamalıdır, kalite kontrol yapıldıktan sonra betona izin verilmelidir ve beton yerleştirilirken vibratör kullanılarak şişleme yöntemiyle betonun yerleştiğinin sağlanması gerekir” dedi.
