Dün, Valimiz Dr. Kemal Kızılkaya’nın teşrifiyle gerçekleşen Şehir–Kültür–Biyografi Akademisi söyleşisi Tarım Müzesi konferans salonunda düzenlendi. “Şehir ve İnsan”, “Şehir ve Kültür” ile “Unutulmaya Yüz Tutmuş El Sanatları” başlıklarında derinlikli bir sohbet sunan Sayın Vali, şehirlerin de insanlar gibi birer cinsiyeti olduğunu söylediğinde salonda hafif bir şaşkınlık oluştu.
Kızılkaya, İstanbul ve İzmir gibi şehirlerin “dişil” bir karakter taşıdığını belirtip Siirt’in cinsiyetinin ne olduğunu sorunca, katılımcıların büyük kısmı “eril” yanıtını verdi. Bu refleksin, bölgede hâkim olan patriyarkal kültürün doğal bir yansımasıolduğunu dile getirerek Siirt’in aslında “dişil” bir yapı sergilediğini ifade ettim. Vali Bey de bu yoruma katıldığını belirterek Siirt’i, uzun yıllar süren terör sebebiyle yıpratılmış, incinmiş bir kadına benzetti. Dahası, “iki evladını —Batman ve Şırnak’ı— kendinden koparmış bir anne” olarak betimleyip bu şehrin yeniden ayağa kalkması için ciddi bir ilgi ve özen gerektiğinin altını çizdi.
Bu noktadan hareketle sözü, gençlerin bugün içinde büyüdüğü değer yoksunluğuna ve bunun aile yapısındaki kırılmalarla ilişkisine getirmek gerekir. Çünkü bir şehri ayağa kaldıracak olan, değerlerine sahip çıkan evlatlar ise, onları bu bilinçle yetiştirmek de biz yetişkinlerin sorumluluğudur.
Mustafa Merter’in Hekaton’la Son Tango kitabında bahsettiği altı aşamalı ifsat sürecinin ilk basamağı olan aile içi terbiyenin zayıflaması, bugün hem evlerde hem okullarda açıkça görülüyor. Diğer iki aşama ise kadınlık ve erkeklik rollerindeki bozulmaya işaret ediyor. Sosyolojik ve ekonomik dönüşümün etkisiyle kadınların giderek daha fazla yük üstlenmesi, hem ev içinde hem dışında tüketici bir sorumlulukla baş başa kalması onları kaçınılmaz biçimde erilleştiriyor.
Öte yandan, aile babalarının otoritesini kaybetmesi, konformizme yönelmesi ve sorumluluğu kadına bırakması, evin doğal dengesini bozuyor. Bu durum, Merter’in işaret ettiği gibi, medya içeriklerinde de açıkça görülüyor. Hollywood’dan yerli dizilere, gündüz kuşağı programlarından magazin akışına kadar ekrana yansıyan dünya; aldatmanın sıradanlaştığı, ilişkilerin çözüldüğü, babalığın ve anneliğin karikatürize edildiği bir manzara sunuyor.
Bu noktada kendimize sormamız gerekiyor:
İzlediklerimizden sorumlu tutulmayacak mıyız?
Gençlerin bilinç düzeyine, ailelerin değer dünyasına doğrudan temas eden bu görüntülerin vebali yok mu?
Çay ve çekirdeğin yanına serpiştirilen cinayetler, entrikalar, gayriahlaki ilişkiler, yalnızca ekranlardan akmıyor; evlerimizin içine, çocuklarımızın hayal dünyasına da sızıyor.
Çözümün ne olduğuna dair geniş değerlendirmeyi bir sonraki yazıda ele alacağım. Ancak şimdiden söylemek gerekir ki:
• Ekran sürelerinin azaltılması,
• İzlenen içeriklerin yeniden gözden geçirilmesi,
• Ev içi sorumlulukların adil biçimde paylaşılması,
• Kadının merhamet ve şefkat merkezli fıtratını koruyacak bir aile ikliminin tesis edilmesi, kritik adımlardır.
Erkeğe düşen ise, dışarıdan taşıdığı stresle yuvasını gölgelemeden, evinin huzuruna omuz vermesi, asli sorumluluğunu yeniden kuşanmasıdır. Çünkü evi yuva yapan sadece kadın değil; erkeğin duruşudur, koruyuculuğudur, vakar taşıyan varlığıdır.
Siirt nasıl ki özeni, ilgiyi, merhameti hak eden “yaralı bir kadın” ise; şehirler gibi evler de anne-babaların emeğiyle ayağa kalkacaktır.
